Ποιοι κινδυνεύουν χωρίς να το ξέρουν
Το καλοκαίρι φέρνει απολαύσεις αλλά και…… αθέατους κινδύνους. Δύο από τους πιο ύπουλους είναι οι αλλεργίες από θαλασσινά και τα στιμπήματα από έντομα.
Αρκεί η κατάποση μιας μαγειρεμένης γαρίδας ή ένα τσίμπημα σφήκας για να μετατρέψουν μέσα σε δευτερόλεπτα το καλοκαίρι σε εφιάλτη, ακόμη και το καλοκαίρι κάποιου που δεν είχε παρουσιάσει αλλεργία στο παρελθόν.
Οι επιστήμονες διευκρινίζουν: δεν χρειάζεται να είναι κάποιος αλλεργικός για να πάθει αναφυλαξία. Συμβαίνει ξαφνικά, στις πιο απίθανες στιγμές.
Οι αλλεργίες εμφανίζονται απότομα, ακόμη και σε ανθρώπους που δεν είχαν ποτέ τοπικές αντιδράσεις.
Αλλεργικό σοκ από γαρίδες
H shellfish allergy, δηλαδή η αλλεργία από οστρακοειδή (γαρίδες, καβούρια, μύδια) είναι η πιο συχνή τροφική αλλεργία σε ενήλικες. Στο 60 % των περιπτώσεων εκδηλώνεται μετά τα 18, παρά το γεγονός ότι μπορεί κάποιος μέχρι τότε να καταναλώνει θαλασσινά χωρίς πρόβλημα.
Η επιδημιολογία στην Αμερική δείχνει ότι περίπου το 2 έως 3 % των ενηλίκων έχουν ή θα αναπτύξουν τέτοια αλλεργία .
Τα συμπτώματα εμφανίζονται μέσα σε λίγα λεπτά έως μία ώρα και περιλαμβάνουν φαγούρα, εξανθήματα, οίδημα χειλιών, αλλά και δύσπνοια, πόνο στο στομάχι ή ζάλη.
Το σοβαρότερο σύμπτωμα είναι η αναφυλαξία, δηλαδή η πιο επικίνδυνη αντίδραση που περιλαμβάνει σπασμούς, χαμηλή πίεση, ακόμη και απώλεια συνείδησης
Πότε ένα τσίμπημα γίνεται απειλητικό;
Τα δαγκώματα/τσιμπήματα εντόμων (μέλισσες, σφήκες) προκαλούν άλλοτε απλό πόνο, άλλοτε αλλεργία και σε κάποιες πιο σπάνιες περιπτώσεις, σοβαρή αναφυλαξία.
Περίπου το 3 % των ενηλίκων θα εμφανίσει σοβαρή αντίδραση, ενώ σε κάποιους μπορεί να είναι ακόμα και από το πρώτο τους τσίμπημα.
Το 5–10 % των ατόμων με μεγάλο τοπικό οίδημα διατρέχει κίνδυνο να εμφανίσει συστηματική αντίδραση σε επόμενο τσίμπημα.
Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται: γενικευμένο πρήξιμο πέρα από το σημείο του τσιμπήματος (π.χ. σε όλο το πόδι), κνίδωση, αναπνευστικά προβλήματα, ζάλη/καρδιακή έκπτωση.
Αν δεν δράσετε άμεσα, η αναφυλαξία μπορεί να κοστίσει ζωές.
«Μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα»
Η περίπτωση 35χρονου στις ΗΠΑ που έχει καταγραφεί στη βιβλιογραφία είναι χαρακτηριστική. Χωρίς να έχει ιστορικό αλλεργίας 20 λεπτά μετά την κατανάλωση γαρίδας εμφάνισε έντονη δύσπνοια και λίγο έλλειψε να χάσει τη ζωή του.
Χρειάστηκε διακομιδή στο νοσοκομείο και χορήγηση οξυγόνου, ενώ η διάγνωση ήταν αλλεργία στα οστρακοειδή.
H Dr. Purvi Parikh, αλλεργιολόγος από το NYU, αναφέρει:
«Η περίπτωση να καταναλώνει κάποιος γαρίδες για πολλά χρόνια και ξαφνικά να παρουσιάσει σοβαρή αλλεργία, συμβαίνει συχνότερα απ’ ό,τι νομίζουμε».
Η Αμερικανική Ακαδημίας Αλλεργίας Άσθματος και Ανοσολογίας (ΑΑΑΑL) τονίζει ότι μέχρι και το 40 έως 50 % των θανάτων από τσίμπημα εντόμων προκύπτει σε ανθρώπους που δεν είχαν εμφανίσει προηγούμενη αντίδραση.
Η Αυστραλιανή υπηρεσία υγείας επιβεβαιώνει: οι ενήλικες κινδυνεύουν περισσότερο από τα παιδιά, ενώ οι στους ενήλικες οι αλλεργικές αντιδράσεις είναι πιο συχνές.
Τι να κάνετε άμεσα
Αν καταναλώσετε θαλασσινά και νιώθετε:
- Έντονο κνησμό, πρήξιμο στα χείλη ή τη γλώσσα
- Δυσκολία στην αναπνοή, βήχα, σφίξιμο στο στήθος
- Ζάλη ή λιποθυμία
Αν σας τσιμπήσει έντομο και:
- Το σημείο πρηστεί περισσότερο από 10 εκ.
- Η αντίδραση ξεφύγει από το άκρο (π.χ. χέρι) και επεκταθεί σε όλο το χέρι & λαιμό
- Εμφανιστεί κνίδωση ή πρόβλημα στην αναπνοή
Καλέστε αμέσως ΕΚΑΒ. Ενδεχομένως να απαιτείται ένεση με αδρεναλίνη (EpiPen).
Οι ειδικοί επισημαίνουν πως δεν υπάρχει «ασφαλής» ηλικία: η αλλεργία μπορεί να χτυπήσει χωρίς προειδοποίηση. Τα συμπτώματα εμφανίζονται γρήγορα και μπορεί να είναι πολύ σοβαρά.
Η ένεση αδρεναλίνης σώζει ζωές, κάθε αλλεργικός πρέπει να έχει στο φαρμακείο του και να ξέρει πώς να τη χρησιμοποιήσει.
Η διάγνωση από ειδικό είναι απαραίτητη, είναι λάθος να πάρει κάποιος από μόνος του ένα αντισταμινικό, χωρίς τη συμβουλή γιατρού.
Φωτογραφία: iStock
