Παχυσαρκία και πολλαπλούν μυέλωμα: Μια σιωπηλή απειλή που μεγαλώνει
Η παχυσαρκία έχει πια καθιερωθεί ως ένας από τους πιο ύπουλους εχθρούς της δημόσιας υγείας, καθώς δεν περιορίζεται μόνο στα καρδιαγγειακά νοσήματα ή τον σακχαρώδη διαβήτη· επεκτείνεται και σε μορφές καρκίνου.
Μορφές καρκίνου που δεν συνδέονται ευρέως με τον τρόπο ζωής -όπως το πολλαπλούν μυέλωμα, ένας σπάνιος αλλά ιδιαίτερα σοβαρός καρκίνος του αίματος- φαίνεται να επηρεάζονται ολοένα και περισσότερο από την παχυσαρκία, όπως προκύτπει από νεότερες μελέτες.
Η Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής, Παθολόγος Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου και ο αιματολόγος Κωνσταντίνος Γιάννακας (Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα») επισημαίνουν ότι μια πρόσφατη διεθνής μελέτη (Global Burden of Disease 2021) ρίχνει φως στον ρόλο του υψηλού δείκτη μάζας σώματος (BMI) στην εμφάνιση και εξέλιξη της νόσου.
Σύμφωνα με τη μελέτη, που δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο 2025 στο BMC Public Health (Xie και συνεργάτες), οι θάνατοι από πολλαπλούν μυέλωμα που σχετίζονται με υψηλό BMI τριπλασιάστηκαν από το 1990 έως το 2021 – από 3.000 σε πάνω από 9.000. Παράλληλα, τα χαμένα χρόνια ζωής λόγω αναπηρίας ή πρόωρου θανάτου αυξήθηκαν από 72.000 σε περισσότερα από 200.000.
Ποιους πλήττει περισσότερο το πολλαπλούν μυέλωμα
Η μελέτη καταγράφει τα εξής χαρακτηριστικά:
- Οι άνδρες εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τις γυναίκες.
- Οι ηλικιωμένοι, κυρίως άνω των 90 ετών, επηρεάζονται δυσανάλογα.
- Οι ανεπτυγμένες χώρες της Δυτικής Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής καταγράφουν το υψηλότερο φορτίο.
- Η ραγδαία αύξηση εντοπίζεται σε χώρες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος, όπως η Νότια και Ανατολική Ασία.
- Οι ΗΠΑ και η Κίνα συγκεντρώνουν σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου φορτίου θανάτων.
Πώς συνδέεται η παχυσαρκία με το πολλαπλούν μυέλωμα
Σύμφωνα με τη μελέτη, η περίσσεια σωματικού λίπους προκαλεί:
- χρόνια φλεγμονή,
- ορμονικές διαταραχές,
- μείωση της ανοσολογικής άμυνας.
Όλοι αυτοί οι μηχανισμοί ευνοούν την εμφάνιση καρκινικών κυττάρων και την επιδείνωση της νόσου.
Η παχυσαρκία δεν είναι μόνο αισθητικό ή μεταβολικό ζήτημα· τροφοδοτεί καρκίνους που μέχρι χθες θεωρούνταν ανεξάρτητοι από τον τρόπο ζωής. Η διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους λειτουργεί ως προληπτική ασπίδα και απέναντι στο πολλαπλούν μυέλωμα, αναφέρουν οι ερευνητές στη μελέτη τους.
Τι χρειάζεται
Για την ανάσχαιση του προβλήματος, οι συγγραφείς της μελέτης, προτείνουν συγκεκριμένες παρεμβάσεις:
- Ισορροπημένη διατροφή και άσκηση.
- Πολιτικές δημόσιας υγείας που διευκολύνουν την πρόσβαση σε υγιεινά τρόφιμα.
- Στήριξη ευάλωτων ομάδων, που πλήττονται περισσότερο από τον φαύλο κύκλο παχυσαρκίας–φτώχειας–ασθένειας.
Το ερευνητικό εύρημα λειτουργεί σαν καμπανάκι κινδύνου: η «επιδημία» της παχυσαρκίας δεν φέρνει μόνο διαβήτη και καρδιοπάθειες, αλλά ανοίγει και τον δρόμο σε πιο σπάνιες μορφές καρκίνου. Η μάχη για ένα υγιές βάρος είναι μάχη για καλύτερη ποιότητα ζωής, περισσότερα χρόνια ζωής και λιγότερους πρόωρους θανάτους.
