Ποιες είναι οι κρίσιμες περιόδοι

Η ατμοσφαιρική ρύπανση σχετίζεται με πολλά και σοβαρά προβλήματα υγείας, από την καρδιοπάθεια έως τον καρκίνο. Τώρα μία νέα μελέτη δείχνει πως όταν οι έγκυοι και τα βρέφη εκτίθενται σε ορισμένους ρύπους, αυξάνεται ο κίνδυνος να διαγνωστεί ένα παιδί με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού.

Η μελέτη βασίσθηκε στην ανάλυση των ιατρικών φακέλων περισσοτέρων από 2,18 εκατομμυρίων παιδιών. Είχαν γεννηθεί στο Οντάριο του Καναδά μεταξύ 2002 και 2022. Οι μητέρες τους είχαν μέση ηλικία 30,5 ετών όταν τα γέννησαν. Το 49% των παιδιών ήταν κορίτσια. Η μέση ηλικία κύησης κατά τον τοκετό ήταν 39,2 μήνες.

Οι επιστήμονες συνέκριναν την προγεννητική περίοδο (έως και την 36η εβδομάδα της κυήσεως) και τα πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών με δεδομένα για την ποιότητα του αέρα τις αντίστοιχες ημερομηνίες.

Τα ευρήματά τους δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Network Open. Όπως εξήγησαν οι ερευνητές, η έκθεση στα σωματίδια ΡΜ2,5 είναι πρόβλημα πρωτίστως στα μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς παράγονται από τις εκπομπές βιομηχανιών και οχημάτων.

Η ρύπανση από αυτά τα σωματίδια έχει σχετισθεί και σε προγενέστερες μελέτες με νευροαναπτυξιακά προβλήματα, όπως οι διαταραχές του φάσματος του αυτισμού. Η συσχέτιση αποδίδεται:

• Σε αλλαγές που επιφέρουν στο γενετικό υλικό (επιγενετικές μεταβολές)
• Στις προφλεγμονώδεις αντιδράσεις του οργανισμού
• Στο οξειδωτικό στρες

Στην παρούσα μελέτη, θέλησαν να εξακριβώσουν ποιες ακριβώς πηγές των ΡΜ2,5 και άλλοι ρύποι είναι πιο επιζήμια για τη νευρολογική ανάπτυξη.

Τα ευρήματα

Από το σύνολο των παιδιών, ποσοστό 0,8% (τα 19.569) διαγνώσθηκαν με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού πριν γίνουν 5 ετών. Τα 15.205 από αυτά ήταν αγόρια (σχεδόν 3,5 φορές περισσότερα από τα κορίτσια).

Τα παιδιά με αυτισμό είχαν αυξημένες πιθανότητες να έχουν γεννηθεί και να κατοικούν σε αστικά κέντρα. Είχαν επίσης αυξημένες πιθανότητες να ζουν σε υποβαθμισμένες περιοχές, με αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση.

Ιδιαιτέρως επιβαρυντική φάνηκε να είναι η αυξημένη προγεννητική έκθεση στα ΡΜ2,5 από αιθάλη (μαύρος άνθρακας) και από πηγές αμμωνίου και θειούχων ενώσεων. Επιπλέον, πιο ευαίσθητες περίοδοι φάνηκε να είναι το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο της κυήσεως.

Αντίστοιχα, η έκθεση στο όζον επίσης αύξανε τις πιθανότητες αυτισμού, ιδίως όταν συνέβαινε:

• Κατά τις εβδομάδες 26-30 της κυήσεως
• Στη διάρκεια του πρώτου έτους μετά τη γέννηση

Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση θα μπορούσε να σχετίζεται αιτιολογικά με τον αυτισμό, σημειώνουν οι ερευνητές στο άρθρο τους. Επομένως απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να εξεταστεί λεπτομερέστερα το θέμα.

Φωτογραφία: iStock