Τι μπορεί να πάθετε όταν παίρνετε πολλά συμπληρώματα

Η βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητη για την υγεία του νευρικού συστήματος, των ερυθρών αιμοσφαιρίων και του DNA μας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να καταναλώνεται αλόγιστα, διότι υπάρχει κίνδυνος ανεπιθύμητων ενεργειών.

Η βιταμίνη Β12 υπάρχει σε ζωικής προελεύσεως τρόφιμα, όπως τα πουλερικά, το κρέας, τα ψάρια και τα γαλακτοκομικά. Εμπλουτίζονται επίσης με αυτήν τρόφιμα του εμπορίου, όπως ορισμένα δημητριακά πρωινού.

Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και άνθρωποι που καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες μέσω της διατροφής τους μπορεί να παρουσιάσουν έλλειψη. Η έλλειψη μπορεί να σχετίζεται με παράγοντες, όπως λ.χ. η ανεπαρκής απορρόφησή της από τον οργανισμό ή η μακροχρόνια λήψη ορισμένων φαρμάκων.

Η έλλειψη της βιταμίνης είναι πιθανότερη σε όσους ακολουθούν χορτοφαγική διατροφή, διότι τα φυτικά τρόφιμα δεν περιέχουν βιταμίνη Β12. Η έλλειψη είναι επίσης πιθανότερη σε όσους υποβάλλονται σε εγχειρήσεις στομάχου, λόγω ελλιπούς απορρόφησης.

Οι πάσχοντες από πεπτικά νοσήματα, όπως η κοιλιοκάκη και η νόσος του Crohn, επίσης διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο. Το ίδιο και οι ηλικιωμένοι, δεδομένου ότι η απορρόφησή της από τον οργανισμό μειώνεται με την ηλικία.

Τα συμπτώματα της έλλειψης

Οι άνθρωποι με έλλειψη σε βιταμίνη Β12 μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα, όπως:

• Κόπωση
• Νευρολογικές αλλαγές
• Μεγαλοβλαστική αναιμία
• Γλωσσίτιδα (φλεγμονή στη γλώσσα)
• Αίσθημα παλμών («φτερουγίσματα» της καρδιάς)
• Χαμηλά επίπεδα ερυθρών και λευκών αιμοσφαιρίων στο αίμα

Ωστόσο τα συμπτώματα αυτά μπορεί να χρειασθούν αρκετά χρόνια για να εκδηλωθούν.

Πόσοι παίρνουν συμπληρώματα

Η έλλειψη της βιταμίνης δεν είναι πολύ συχνή. Μελέτες έχουν δείξει ότι το περίπου 3,5% των ενηλίκων (ηλικίες 19 ετών και άνω) πάσχουν από αυτήν. Εν τούτοις, υπολογίζεται ότι το σχεδόν 24% των ανδρών και το 29% των γυναικών παίρνουν διατροφικά συμπληρώματα που περιέχουν βιταμίνη Β12.

Τα συμπληρώματα συνήθως ενδείκνυνται για ανθρώπους με μειωμένη κατανάλωση ή/και απορρόφηση (π.χ. ηλικιωμένους, χορτοφάγους, πάσχοντες από πεπτικά προβλήματα). Πρέπει να τα συνιστά γιατρός, για να προσδιορίζει και την ενδεικνυόμενη ποσότητα, τονίζουν ειδικοί από την Κλινική Μάγιο, στο Ρότσεστερ της Μινεσότα.

Οι πιθανές παρενέργειες

Όταν λαμβάνονται στις κατάλληλες ποσότητα, τα συμπληρώματα με βιταμίνη Β12 θεωρούνται ασφαλή. Μερικοί ασθενείς όμως εκδηλώνουν συμπτώματα όπως:

• Πονοκέφαλο
• Ναυτία
• Διάρροια
• Αδυναμία
• «Μυρμηγκιάσματα» στα χέρια και στα πόδια

Όταν οι δόσεις είναι πολύ υψηλές

Ο ανθρώπινος οργανισμός δεν αποθηκεύει την περιττή βιταμίνη Β12. Όταν, όμως, κάποιος λαμβάνει πολύ υψηλές δόσεις της βιταμίνης μπορεί να αντιμετωπίσει πρόσθετα προβλήματα, σύμφωνα με ειδικούς από την Cleveland Clinic, στο Οχάιο. Ενδεικτικά μπορεί να παρατηρηθούν:

• Ακμή ή κοκκίνισμα στο πρόσωπο
• Άγχος
• Χρωματουρία (τα ούρα μοιάζουν κόκκινα, αλλά όχι σαν να περιέχουν αίμα)
• Ακαθισία (ο ασθενής δυσκολεύεται να μείνει καθισμένος ή ακίνητος)
• Πονοκέφαλοι
• Αίσθημα παλμών
• Υπέρταση
• Αϋπνία
• Ναυτία και έμετος

Τα συμπτώματα αυτά δεν είναι συχνά. Επιπλέον, πρέπει κανείς να πάρει υπερβολικά πολλή βιταμίνη Β12 για να τα εκδηλώσει. Σε ένα περιστατικό που περιγράφηκε το 2020, ασθενής με αναιμία λόγω έλλειψης βιταμίνης Β12, έκανε καθημερινά ενέσεις του 1 mg της βιταμίνης. Ωστόσο η συνιστώμενη δόση για τους ενήλικες είναι 2,4 μικρογραμμάρια (mcg) ή 0,0024 mg την ημέρα.

Όταν πια η γυναίκα είχε λάβει 12 mg της βιταμίνης σε διάστημα λίγων εβδομάδων, εκδήλωσε πολλά από τα προαναφερθέντα συμπτώματα. Υποχώρησαν όμως δύο εβδομάδες μετά τη διακοπή των ενέσεων.

Φωτογραφία: iStock