Επαναστατική ανακάλυψη αποκαλύπτει έναν φυσικό τρόπο ανακούφισης από τον πόνο
Στον εγκέφαλο ενεργοποιούνται διαφορετικές περιοχές για τον πόνο στο πρόσωπο και για τον πόνο στα άκρα, καθώς, όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες, ο εγκέφαλος διαθέτει ένα ακριβέστατο σύστημα ελέγχου. Τα ευρήματά τους θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε στοχευμένες, ασφαλέστερες λύσεις για την αντιμετώπιση του πόνου.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ αποκάλυψαν ένα δίκτυο στον εγκέφαλο που διαχειρίζεται τον πόνο με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με το σημείο του σώματος όπου εμφανίζεται. Χρησιμοποιώντας placebo για την ανακούφιση από τον πόνο, ανακάλυψαν ένα σύστημα που μοιάζει με χάρτη και ρυθμίζει με ακρίβεια τον έλεγχο του πόνου σε συγκεκριμένες περιοχές, όπως το πρόσωπο, τα χέρια ή τα πόδια.
Το εγκεφαλικό στέλεχος λειτουργεί ως η κύρια οδός επικοινωνίας μεταξύ του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού, κατευθύνοντας τα σήματα που ελέγχουν τη σκέψη, την αίσθηση και τις αντιδράσεις επιβίωσης. Παράγει επίσης τα περισσότερα από τα ζωτικά νευροχημικά του εγκεφάλου, γεγονός που το καθιστά κεντρικό κόμβο για τη ρύθμιση τόσο της σωματικής όσο και της συναισθηματικής κατάστασης.
Στη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science, χρησιμοποιήθηκε μαγνητική τομογραφία (fMRI) 7 Tesla για να προσδιοριστεί πώς δύο σημαντικές περιοχές του εγκεφαλικού στελέχους συντονίζουν τη διαδικασία ανακούφισης από τον πόνο. Όπως αποδείχθηκε από τη χαρτογράφηση του εγκεφαλικού στελέχους, το εγκεφαλικό στέλεχος αντιδρά διαφορετικά ανάλογα με το σημείο του σώματος που πονά.
Πώς το φαινόμενο placebo αποκαλύπτει πώς ο εγκέφαλος ελέγχει τον πόνο
Για να διερευνήσουν τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος οργανώνει την ανακούφιση από τον πόνο, οι ερευνητές εξέτασαν 93 υγιείς εθελοντές, εφαρμόζοντας θερμότητα σε διάφορα μέρη του σώματός τους. Σε ορισμένες περιοχές χρησιμοποιήθηκε μια κρέμα εικονικού φαρμάκου (placebo), αλλά οι επιστήμονες μείωσαν κρυφά τη θερμοκρασία για να πείσουν τους συμμετέχοντες ότι αυτό που ανακούφιζε τον πόνο τους ήταν η κρέμα.
Το επίπεδο θερμότητας για κάθε συμμετέχοντα ήταν εξατομικευμένο, ώστε να προκαλεί ένα μέτριο επίπεδο δυσφορίας, με βάση μια κλίμακα από το 0 (καθόλου πόνος) έως το 100 (ο χειρότερος πόνος που μπορεί να φανταστεί κανείς), συνήθως μεταξύ 40 και 50 βαθμών Κελσίου.
Όταν το ίδιο θερμικό ερέθισμα εφαρμόστηκε ξανά αργότερα, οι συμμετέχοντες συνέχισαν να αισθάνονται λιγότερο πόνο στις περιοχές όπου είχε χρησιμοποιηθεί η κρέμα placebo, παρόλο που η θερμοκρασία αυτή τη φορά δεν είχε μειωθεί. Περίπου το 61% ανέφερε αυτό το φαινόμενο, μια ισχυρή ένδειξη πραγματικής ανακούφισης του πόνου που προκλήθηκε από το εικονικό φάρμακο.
Όπως διαπίστωσαν, τα άνω μέρη του εγκεφαλικού στελέχους ήταν πιο ενεργά κατά την ανακούφιση του πόνου στο πρόσωπο, ενώ τα κάτω μέρη ήταν πιο ενεργά για τον πόνο στα χέρια ή τα πόδια.
Ανοίγοντας τον δρόμο για στοχευμένη αντιμετώπιση του πόνου
Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το εγκεφαλικό στέλεχος και πώς συνδέεται με διαφορετικά μέρη του σώματος μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους για την ανάπτυξη μη επεμβατικών θεραπειών που μειώνουν τον πόνο χωρίς εκτεταμένες παρενέργειες.
Όπως επισημαίνουν, αν γνωρίζουν πού ακριβώς συμβαίνει η ανακούφιση του πόνου στον εγκέφαλο, μπορούν να στοχεύσουν εκείνη την περιοχή ή να αξιολογήσουν αν ένα φάρμακο δρα στο σωστό σημείο. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο ακριβείς θεραπείες για τον χρόνιο πόνο που δεν βασίζονται σε οπιοειδή και δρουν ακριβώς στο σημείο όπου ο εγκέφαλος αναμένει να συμβεί η ανακούφιση του πόνου — ένα τεράστιο βήμα προόδου για τη διαχείριση του πόνου.
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Χρόνιος πόνος: Τι είναι, ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο, πώς μπορείτε να τον αντιμετωπίσετε
Wearables: Καρδιολόγος εξηγεί όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τις φορητές συσκευές υγείας
