Επίσκεψη στην Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά
Του Νικόλα Μπάρδη
Πολύ κοντά στη Νάουσα, και συγκεκριμένα στην Καστανιά Ημαθίας, βρίσκεται η Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά. Το μοναστήρι ξεπροβάλλει μέσα στις κατάφυτες πλαγιές του Βερμίου Όρους και μαγεύει τον επισκέπτη, ήδη από το πρώτο αντίκρισμα. Πρόκειται για ένα από τα σπουδαιότερα μοναστήρια της χώρας μας, και έναν από τους σημαντικότερους προσκυνηματικούς τόπους της ορθοδοξίας, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τους απανταχού Πόντιους. Από την Βέροια, μέσω της διαδρομής Γεωργιανοί – Καστανιά, η Παναγία Σουμελά απέχει περίπου 20 χιλιόμετρα.
Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, μετά από ενέργειες του Ελευθέριου Βενιζέλου το 1930, μεταφέρθηκε από τον Πόντο στην Ελλάδα και αρχικά, για 20 χρόνια, φιλοξενήθηκε στο Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας. Επιθυμία, όμως, των Ποντίων ήταν να βγει από το μουσείο και να βρεθεί κάποιο μέρος βραχώδες και ήσυχο, παρόμοιο με αυτό στον Πόντο, ώστε να χτιστεί η «Νέα» Μονή που θα φιλοξενούσε την εικόνα, κάτι που έγινε τελικά το 1951 στην περιοχή της Καστανιάς Ημαθίας στο Βέρμιο, κοντά στην πόλη της Βέροιας. Κάθε χρόνο στη γιορτή της Παναγίας τον Δεκαπενταύγουστο συρρέουν στην περιοχή χιλιάδες επισκέπτες και προσκυνητές από την Ελλάδα και ολόκληρο τον κόσμο, για να πάρουν την ευχή της Παναγίας και να παρακολουθήσουν τις διάφορες εκδηλώσεις.
Το μοναστήρι σήμερα ξεχωρίζει τόσο για την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του, όσο και για το μέρος στο οποίο έχει χτιστεί. Περιμετρικά της μονής εκτείνεται ένα πλούσιο δάσος, ενώ η θέα μπροστά είναι απρόσκοπτη. Εκτός από την εκκλησία, στον χώρο υπάρχουν εστιατόρια, καθώς και μικρά μαγαζιά με αναμνηστικά και άλλα είδη, όπως τις ποντιακές λιχουδιές, τα πισία. Γενικά, το ποντιακό στοιχείο είναι αρκετά έντονο γύρω από την Παναγία Σουμελά, και θα το καταλάβετε με το που φτάσετε εκεί.
Η εικόνα της Παναγίας Σουμελά δεν λεγόταν πάντα έτσι. Φιλοτεχνήθηκε από τον Ευαγγελιστή Λουκά των 1ο αιώνα μ.Χ. και αποτελεί μία από τις αρχαιότερες και πιο ξεχωριστές εικόνες της Παναγίας. Μετά τον θάνατο του Ευαγγελιστή Λουκά, ο μαθητής του Ανανίας μετέφερε την εικόνα στην Αθήνα, όπου και τοποθετήθηκε σε έναν πολύ όμορφο ναό, στον οποίο και παρέμεινε για περίπου 300 χρόνια, κερδίζοντας έτσι το όνομα «Παναγία η Αθηνιώτισσα». Μία μέρα όμως, γύρω στο 380 μ.Χ., η εικόνα εξαφανίστηκε από την εκκλησία της Αθήνας. Σύμφωνα με μαρτυρίες, η εικόνα δεν εκλάπη, αλλά «πέταξε» με τρόπο θαυματουργό προς άγνωστη κατεύθυνση.
Τότε, δύο μοναχοί, ο Βαρνάβας και ο Σωφρόνιος, ανέλαβαν να τη βρουν.
Η Παναγία εμφανίστηκε με όραμα στους δύο μοναχούς, οι οποίοι είχαν φτάσει μέχρι την Κωνσταντινούπολη στην αναζήτησή τους για την «Παναγία την Αθηνιώτισσα», και τους είπε ότι θα βρουν την εικόνα σε μία σπηλιά στο όρος Μελά του Πόντου. Οι μοναχοί πήγαν στο όρος Μελά και άρχισαν να ανεβαίνουν, και να εξερευνούν τις απόκρημνες πλαγιές και τα σπήλαια της περιοχής. Μία μέρα είδαν ένα χρυσαφένιο φως να βγαίνει μέσα από μία σπηλιά. Κατευθύνθηκαν, λοιπόν, προς τα εκεί, όπου και βρήκαν την εικόνα, η οποία μεταφέρθηκε εκεί με τρόπο μαγικό απ’ την ελληνική πρωτεύουσα.
Οι δύο ασκητές μοναχοί, χωρίς να χάσουν χρόνο, έφτιαξαν ένα κελί στο σπήλαιο που βρέθηκε η εικόνα, και με την βοήθεια των μοναχών της γειτονικής Μονής Βαζελώνα, έχτισαν μία εκκλησία, κάτι που τους είχε ζητήσει και η Παναγία στο όραμά τους. Έκτοτε, χιλιάδες πιστών άρχισαν να πηγαίνουν στην εκκλησία για να προσκυνήσουν την εικόνα, αλλά και να πιουν από το αγίασμα που άρχισε να αναβλύζει με θαυματουργό τρόπο από έναν γρανιτένιο βράχο μέσα στο σπήλαιο. Οι πιστοί ήταν κυρίως Ποντιακής καταγωγής και έτσι έλεγαν στους δικούς τους, ότι πάνε «για προσκύνημα στην Παναγία σου Μελά», δηλαδή στην Παναγία στο Μελά. Και κάπως έτσι, η εικόνα πήρε το όνομα με το οποίο και είναι γνωστή μέχρι τις μέρες μας. Το 1860 κοντά στο σπήλαιο χτίστηκε ένας τετραώροφος ξενώνας, ο οποίος είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακός, καθώς μοιάζει να είναι κολλημένος πάνω στον γκρεμό.
Σήμερα η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Σουμελά βρίσκεται στις πλαγιές του Βερμίου Όρους και έχει ανοιχτές τις αγκάλες της για όλους τους ανθρώπους, που αναζητούν ελπίδα και φως στη ζωή τους. Ένας φάρος της ορθοδοξίας για τους πιστούς απ’ όλο τον κόσμο! Για τους Ποντίους δε το μοναστήρι και η Παναγία είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό προσκύνημα. Είναι σύνδεση με τις ρίζες τους, επαφή με τον Πόντο και ανάμνηση μιας πατρίδας που χάθηκε.
Πηγή: skai.gr
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
