Η πρακτική που ενισχύει την υγεία, φέρνει ευτυχία και μπορεί ακόμη και να παρατείνει τη ζωή

Πώς μπορεί η ευγνωμοσύνη να επηρεάσει τη ζωή μας; Πρόσφατη έρευνα επισήμανε τις πολυάριθμες θετικές επιπτώσεις της ευγνωμοσύνης στην υγεία, όπως μεγαλύτερη συναισθηματική και κοινωνική ευεξία, καλύτερη ποιότητα ύπνου, χαμηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης και ευνοϊκούς δείκτες καρδιαγγειακής υγείας. Τώρα, νέα δεδομένα από τη μακροπρόθεσμη Μελέτη Υγείας των Νοσηλευτών ( Nurses’ Health Study) δείχνουν ότι μπορεί να παρατείνει τη ζωή.

«Η ευγνωμοσύνη είναι μια από τις πιο εκτεταμένα μελετημένες δραστηριότητες που συμβάλλουν στην ευημερία, αλλά δεν μπορέσαμε να βρούμε ούτε μία προηγούμενη μελέτη που να εξέταζε τις επιπτώσεις της στη θνησιμότητα και τη μακροζωία, προς μεγάλη μας έκπληξη», λέει ο VanderWeele, συνδιευθυντής της Πρωτοβουλίας για την Υγεία, την Πνευματικότητα και τη Θρησκεία στη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan του Χάρβαρντ και από τους συγγραφείς της νέας έρευνας.

Τι εξέτασε η μελέτη

Η μελέτη, που δσημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2024 στο JAMA Psychiatry, βασίστηκε σε δεδομένα από 49.275 γυναίκες που συμμετείχαν στη Μελέτη Υγείας των Νοσηλευτών. Η μέση ηλικία τους ήταν 79 έτη. Το 2016, οι συμμετέχουσες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο ευγνωμοσύνης έξι ερωτήσεων στο οποίο καλούνταν να συμφωνήσουν ή να διαφωνήσουν με δηλώσεις όπως «Έχω τόσα πολλά στη ζωή για τα οποία να είμαι ευγνώμων» και «Αν έπρεπε να απαριθμήσω όλα όσα ένιωθα ευγνώμων, η λίστα θα ήταν πολύ μεγάλη».

Τέσσερα χρόνια αργότερα, οι ερευνητές εξέτασαν τα ιατρικά αρχεία των γυναικών που συμμετείχαν στη μελέτη για να δουν ποιες είχαν πεθάνει. Υπήρξαν 4.608 θάνατοι από όλες τις αιτίες, καθώς και από συγκεκριμένες αιτίες όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνος, αναπνευστικές παθήσεις, νευροεκφυλιστικές ασθένειες, λοιμώξεις και τραυματισμοί. Οι θάνατοι από καρδιαγγειακές παθήσεις — μια κύρια αιτία θανάτου γυναικών και άνδρες στις Ηνωμένες Πολιτείες — ήταν η πιο κοινή αιτία.

Τι ανακάλυψαν οι ερευνητές;

Οι συμμετέχουσες με τα υψηλότερα σκορ ευγνωμοσύνης στην αρχή της μελέτης είχαν 9% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου τα επόμενα τέσσερα χρόνια από εκείνες με τα χαμηλότερα σκορ. Αυτό δεν άλλαξε μετά τον έλεγχο της σωματικής υγείας, των οικονομικών συνθηκών και άλλων πτυχών της ψυχικής υγείας και ευεξίας. Η ευγνωμοσύνη φάνηκε να βοηθά στην προστασία από κάθε αιτία θανάτου που μελετήθηκε — συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων.

Τι σημαίνει αυτό στην πραγματικότητα

«Μια μείωση του κινδύνου θνησιμότητας κατά 9% είναι σημαντική, αλλά όχι τεράστια», λέει ο VanderWeele. «Αλλά αυτό που είναι αξιοσημείωτο με την ευγνωμοσύνη είναι ότι σχεδόν ο καθένας μπορεί να την ασκήσει. Ο καθένας μπορεί να αναγνωρίσει τι υπάρχει γύρω του και να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του στους άλλους για ό,τι καλό υπάρχει στη ζωή του».

Ενώ η μελέτη δεν μπόρεσε να εντοπίσει γιατί η ευγνωμοσύνη σχετίζεται με τη μακροζωία, ο VanderWeele πιστεύει ότι αρκετοί παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν.

«Γνωρίζουμε ότι η ευγνωμοσύνη κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται πιο ευτυχισμένοι. Αυτό από μόνο του έχει μικρή επίδραση στον κίνδυνο θνησιμότητας», λέει. «Η άσκηση της ευγνωμοσύνης μπορεί επίσης να παρακινήσει κάποιον να φροντίσει την υγεία του. Ίσως είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί σε ιατρικά ραντεβού ή να ασκηθεί. Μπορεί επίσης να βοηθήσει με τις σχέσεις και την κοινωνική υποστήριξη, κάτι που γνωρίζουμε ότι συμβάλλει στην υγεία».

Έξι ερωτήσεις για να νιώσετε τη δύναμη της ευγνωμοσύνης

Δεν νιώθετε ιδιαίτερα ευγνώμονες σήμερα; Αυτό μπορείτε να το αλλάξετε, κάνοντας στον εαυτό σας συγκεκριμένες ερωτήσεις, όπως:

• Τι συνέβη σήμερα που ήταν καλό;
• Τι θεωρώ δεδομένο για το οποίο μπορώ να είμαι ευγνώμων;
• Για ποιους ανθρώπους στη ζωή μου είμαι ευγνώμων;
• Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διάβασα ή ταινία, εκπομπή ή βίντεο κοινωνικής δικτύωσης που είδα και εκτίμησα πραγματικά και γιατί;
• Τι περιμένω με ανυπομονησία αυτή την εβδομάδα, τον μήνα και τη χρονιά και γιατί;
• Ποιο είναι το πιο ευγενικό πράγμα που έχει πει ή κάνει κάποιος τελευταία;

Ομοίως, μερικές απλές ενέργειες μπορούν να γεμίσουν την ημέρα σας με ευγνωμοσύνη. Δοκιμάστε την οικογενειακή ρουτίνα του VanderWeele να εκφράζει τακτικά την ευγνωμοσύνη του γύρω από το τραπέζι. Μια άλλη γνωστή πρακτική – που ίσως ξεχνάμε στην ψηφιακή εποχή που ζούμε- είναι να γράφετε ευχαριστήριες σημειώσεις.

«Πιστεύω ότι η συγγραφή ενός ευχαριστήριου σημειώματος ή μιας επιστολής ευγνωμοσύνης κάνει το μυαλό σας να σκέφτεται κάτι θετικό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, να το σκέφτεται πιο βαθιά, επειδή πρέπει να το εκφράσετε όχι μόνο με λόγια, αλλά και γραπτώς», λέει ο VanderWeele. «Επίσης, εμβαθύνει τη σχέση και ενδυναμώνει αυτόν τον δεσμό».

Μια λιγότερο αναγνωρισμένη αλλά πολύτιμη πρακτική ευγνωμοσύνης ονομάζεται «άσκηση απόλαυσης», η οποία βασίζεται σε πτυχές της ενσυνειδητότητας. Το μόνο που χρειάζεται είναι «να σταματήσετε, να κοιτάξετε γύρω σας και να απορροφήσετε και να απολαύσετε όλα όσα είναι καλά στο τρέχον περιβάλλον σας», λέει ο VanderWeele. «Δεν είναι μεγάλο άλμα για να μεταβείτε από την αναγνώριση του καλού στην έκφραση ευγνωμοσύνης για όσα έχετε».

Φωτογραφία: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Τα Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μπορεί να προστατεύουν από τη μυωπία

Καρότα: H υπερτροφή που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο στυτικής δυσλειτουργίας στους άνδρες