Καβάλα: Η ιστορική οικία του Μεχμέτ Αλή Πασά

Του Νικόλα Μπάρδη

Η Καβάλα είναι αναμφίβολα μία από τις πιο όμορφες πόλεις της Βόρειας Ελλάδας, με πλούσια ιστορία και ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, που την προσδιορίζει και της δίνει ταυτότητα. Ανάμεσα στα πιο εμβληματικά κτίρια της πόλης ανήκει φυσικά και η οικία του Μεχμέτ Αλή Πασά, που αποτελεί ένα από τα καλύτερα σωζόμενα κτίρια οθωμανικής αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα στη χώρα μας.

Και παρότι δέχθηκε αρκετές τροποποιήσεις και αλλαγές μέσα στα χρόνια, δεν έχασε ποτέ την αίγλη και την αρχοντιά του. Μάλιστα, την περίοδο που χτίστηκε ήταν το μεγαλύτερο σπίτι της πόλης, και σήμερα αποτελεί ιστορικό μνημείο και σήμα κατατεθέν της Καβάλας. Ποια είναι όμως η ιστορία αυτού του σπιτιού;

Ο Μεχμέτ Αλή, μετέπειτα κυβερνήτης της Αιγύπτου, γεννήθηκε το 1769 στην Καβάλα και έζησε εκεί μέχρι περίπου την ηλικία των 30. Ο πατέρας του, Ιμπραήμ Αγάς, ήταν δημόσιος υπάλληλος και συγκεκριμένα αρχηγός της φρουράς του διοικητή της πόλης. Ο θείος του πατέρα του Τρουσούν αγάς διατέλεσε μουτεσελίμης της Καβάλας, ενώ ο θείος του από την πλευρά της μητέρας ήταν ο προεστός Χουσεγίν αγάς. Το 1787 ξεκίνησε να εργάζεται στο στρατό και σύντομα ορίστηκε μπουλούκ μπασή.

Το 1798 ορίστηκε υπαρχηγός του σώματος περίπου 300 αντρών που στάλθηκαν από την Καβάλα στην Αίγυπτο, για να εμποδίσουν την κατάληψή της από τον Ναπολέοντα.

Στη συνέχεια αναρριχήθηκε γρήγορα στις στρατιωτικές τάξεις και το 1805 ορίστηκε βαλής της Αιγύπτου.

Το κονάκι ανεγέρθη στα τέλη του 18ου αιώνα και τότε ήταν ένα από τα μεγαλύτερα αρχοντικά της Καβάλας.

Αν και το κτίριο έχει υποστεί μεταγενέστερες τροποποιήσεις, αυτές δεν άλλαξαν τις διαστάσεις του αρχοντικού. Καθώς ο πατέρας του δεν διέθετε την οικονομική επιφάνεια να χτίσει ένα τόσο μεγάλο σπίτι, δεν πρόκειται για το σπίτι όπου γεννήθηκε, αλλά εγκαταστάθηκε σε αυτό αργότερα, μάλλον μετά το 1787, όταν απέκτησε πλούτο από τον γάμο του με την εύπορη χήρα Αμινά.

Στις αρχές του 20ου αιώνα πραγματοποιήθηκαν κάποιες εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης στην οικία του Μωχάμετ Άλη και τον κήπο της, με την χρηματοδότηση του αιγυπτιακού κράτους και την υποστήριξη της βασιλικής οικογένειας της Αιγύπτου. Οι εργασίες περιλάμβαναν τη μετατροπή της εισόδου του χαρεμιού σε κύρια είσοδο, την τοποθέτηση τζακιών σε όλα τα δωμάτια, την προσθήκη τζαμαρίας στον σοφά, νιπτήρα στο χαρέμι, ενώ κάποιοι τοίχοι χτίστηκαν εκ νέου και ενισχύθηκαν.

Το ιστορικό αυτό κτίριο με εμβαδόν 330 τ.μ. ήταν το μεγαλύτερο σπίτι της Καβάλας εκείνη την εποχή. Στις μέρες μας θεωρείται ένα από τα λαμπρότερα εν Ελλάδι σωζόμενα δείγματα οθωμανικής αρχιτεκτονικής. Είναι διώροφο και διαθέτει χαμάμ καθώς και δυνατότητα θέρμανσης. Τόσο το χαμάμ, όσο και τα δωμάτια διαμονής, φαγητού, ύπνου και ψυχαγωγίας βρίσκονται στον δεύτερο όροφο. Άλλη μία ιδιαιτερότητα είναι πως υπάρχουν τζάκια σε όλα τα δωμάτια, γεγονός που υποδηλώνει την ιδιαίτερη κοινωνική θέση και την οικονομική ευμάρεια των ιδιοκτητών του.

Το εμβληματικό αυτό αρχοντικό βρίσκεται χτισμένο σε προνομιακή θέση, και έχει πανοραμική θέα απ’ όλες τις πλευρές. Απ’ την είσοδό του φαίνεται το λιμάνι της πόλης, ενώ απ’ την άλλη πλευρά «βλέπει» σε έναν γραφικό κόλπο.

Τέλος, το σπίτι διαθέτει έναν μεγάλο και ιδιαίτερα προσεγμένο κήπο, ενώ ακριβώς από μπροστά του έχει δημιουργηθεί μία πλατεία ήδη από το 1935. Σήμερα αποτελεί ένα ζωντανό μουσείο, σημείο συνάντησης για τους ντόπιους, αλλά και πόλο έλξης για τους επισκέπτες της Καβάλας. Αν βρεθείτε στην περιοχή αξίζει να το επισκεφτείτε, και να πάρετε μία μικρή γεύση από το πώς ήταν η πόλη τον 18ο αιώνα.

Πηγή: skai.gr

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.