Νόσος Πάρκινσον: Τι συμπτώματα προκαλεί πριν τα 60 χρόνια

Θλίψη προκάλεσε η είδηση ότι η σύζυγος του Νότη Σφακιανάκη, Κίλι, πέθανε απρόσμενα στα 62 της χρόνια. Όπως έγινε γνωστό, μεταφέρθηκε χωρίς καρδιακό παλμό το βράδυ της Κυριακής (02.11.2025) στο Νοσοκομείο Ασκληπιείο Βούλας, όπου οι γιατροί δυστυχώς δεν κατάφεραν  να την επαναφέρουν. Σύμφωνα με πληροφορίες, η άτυχη γυναίκα έπασχε τα τελευταία  χρόνια από προχωρημένη νόσο Πάρκινσον.

Η νόσος Πάρκινσον είναι μία χρόνια, εκφυλιστική ασθένεια του εγκεφάλου. Αν και είναι περισσότερο γνωστή ως ασθένεια που προκαλεί κινητικά συμπτώματα, όπως ο τρόμος (τρέμουλο), συνήθως αρχίζει με μη κινητικά συμπτώματα, όπως η απώλεια της όσφρησης. Τα μη κινητικά συμπτώματα συνήθως εκδηλώνονται πολλά χρόνια πριν από την επίσημη διάγνωση της νόσου.

Η διάγνωση της νόσου συνήθως γίνεται σε ηλικία 60-65 ετών. Ωστόσο αρχίζει πολύ νωρίτερα, συνήθως μετά τα 50 έτη. Υπάρχει όμως ποσοστό 5-10% των ασθενών που έχουν νεανικό Πάρκινσον (πρώιμης έναρξης νόσο). Οι ασθενείς αυτοί διαγιγνώσκονται σε ηλικία κάτω των 50 ετών, ακόμα και στα 20 ή τα 30 τους χρόνια.

Ανεξαρτήτως ηλικίας η νόσος προκαλεί παρόμοια συμπτώματα και έχει παρόμοια εξέλιξη. Υπάρχουν όμως και ορισμένες διαφορές μεταξύ της «κλασικής» και της νεανικής μορφής.

Η αιτία της νόσου Πάρκινσον δεν είναι γνωστή. Στη νεανική μορφή, όμως, πιστεύεται ότι τα γονίδια παίζουν ισχυρότερο ρόλο απ’ ό,τι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες.

Διαφορές στα συμπτώματα…

Επιπλέον, η «κλασική» νόσος συνήθως αρχίζει μετά τα 50 έτη με απώλεια της όσφρησης, «ζωντανά» όνειρα στη διάρκεια του ύπνου και (αργότερα) επιβράδυνση των κινήσεων (βραδυκινησία). Η νεανική μορφή όμως προκαλεί συχνότερα δυστονία και έντονο πόνο στον ώμο, ο οποίος επιμένει για μήνες.

Η κατάσταση αυτή αποκαλείται «παγωμένος ώμος» και συχνά καθυστερεί να γίνει αντιληπτό ότι προκαλείται από τη νόσο Πάρκινσον. Δεν είναι σπάνιο, π.χ., η δυσκαμψία και ο πόνος στον ώμο και το χέρι να αποδίδονται για καιρό σε αρθρίτιδα ή αθλητική κάκωση.

Επιπλέον, οι νέοι με νόσο Πάρκινσον είναι πιθανότερο να παρουσιάζουν δυστονία και σε άλλα σημεία του σώματος, όπως στον άκρο πόδα. Η δυστονία είναι παρατεταμένες μυϊκές συσπάσεις που οδηγούν σε μη φυσιολογική στάση σώματος, όπως η στροφή του ποδιού.

Οι ασθενείς με νεανικό Πάρκινσον είναι επίσης πιθανότερο να εκδηλώσουν δυσκινησία ως επιπλοκή της μακροχρόνιας νόσου και της μακροχρόνιας λήψης του φαρμάκου λεβοντόπα (είναι το κύριο φάρμακο για τη νόσο). Η δυσκινησία είναι ακούσιες, ανεξέλεγκτες κινήσεις, όπως το στριφογύρισμα.

…και ομοιότητες

Ανεξαρτήτως ηλικίας έναρξης, η νόσος Πάρκινσον έχει πέντε βασικά κινητικά συμπτώματα:

• Την βραδυκινησία (την εκδηλώνουν όλοι οι ασθενείς)
• Τον τρόμο (τρέμουλο – το εκδηλώνουν πάνω από δύο στους τρεις)
• Την δυσκαμψία
• Τις αλλαγές στον τρόπο βάδισης (ένα συχνό πρώιμο σύμπτωμα είναι η μείωση της φυσικής κίνησης των χεριών κατά το περπάτημα)
• Την αστάθεια (προβλήματα ισορροπίας, που είναι πιο συχνά στα προχωρημένα στάδια και οδηγούν συχνά σε πτώσεις)

Η ύπαρξη δύο ή περισσότερων από αυτά είναι ο κύριος τρόπος με τον οποίο θέτει κατ’ αρχάς ο νευρολόγος ιατρός τη διάγνωση της νόσου. Δεν πρέπει όμως να συνυπάρχουν όλα για να διαγνωστεί ένας ασθενής. Ειδικά οι πάσχοντες από νεανικό Πάρκινσον μπορεί να έχουν μόνο ένα από αυτά κατά τα πρώιμα στάδια της ασθενείας τους.

Ούτε είναι υποχρεωτικό να τρέμει κάποιος για να έχει τη νόσο, τονίζουν οι ειδικοί. Επιπλέον, όταν κάποιος τρέμει δεν συνεπάγεται αυτομάτως ότι πάσχει από τη νόσο.

Τα μη κινητικά συμπτώματα

Οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον μπορεί ακόμα να παρουσιάσουν πολλά μη κινητικά συμπτώματα όπως ενδεικτικά:

• Αλλαγές στην όσφρηση
• Διαταραχές ύπνου (η αϋπνία και τα πολύ «ζωντανά» όνειρα είναι χαρακτηριστικά συμπτώματα)
• Αλλαγές στη φωνή
• Στοματικές διαταραχές (συμπεριλαμβάνονται η δυσκαταποσία, δηλαδή η δυσκολία στην κατάποση, και η σιελόρροια)
• Νοητικές διαταραχές
• Προβλήματα όρασης (π.χ. μείωση του βλεφαρίσματος από 16-18 φορές το λεπτό σε 1-2 φορές, με συνέπεια ξηροφθαλμία)
• Γαστρεντερικά προβλήματα (συχνά δυσκοιλιότητα)
• Αλλαγές στην προσωπικότητα
• Απώλεια βάρους (είναι πιο συχνή στα προχωρημένα στάδια)

Τα συμπτώματα (κινητικά και μη) δεν εμφανίζονται μονομιάς, ούτε σε όλους τους ασθενείς. Η ανάπτυξή τους συμβαίνει σταδιακά, με την πάροδο του χρόνου και την εξέλιξη της ασθένειας.

Φωτογραφία: iStock