Τα 10 προειδοποιητικά σημάδια που πρέπει να προσέξετε στο παιδί σας

Μπορεί το παιδί σας να περνάει μια τυπική περίοδο εφηβικής μελαγχολίας, η οποία θα είναι παροδική και προκαλείται από συγκεκριμένους στρεσογόνους παράγοντες. Ωστόσο, αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας μπορεί να έχει κάτι πιο σοβαρό, όπως κατάθλιψη, μπορείτε να το αναγνωρίσετε και να αναζητήσετε την κατάλληλη βοήθεια.

Η ψυχολόγος  Σούζαν Άλμπερς και η παιδίατρος Βερόνικα Ισαάκ εξηγούν 10 σημάδια ότι το παιδί σας μπορεί να έχει κατάθλιψη και πώς να του εξασφαλίσετε τη βοήθεια που χρειάζεται.

Είναι φυσιολογικό για τους εφήβους να παλεύουν με τα συναισθήματά τους. Αν και μπορεί μερικές φορές να μοιάζουν και να συμπεριφέρονται σαν ενήλικες, ο προμετωπιαίος φλοιός τους (το μέρος του εγκεφάλου που ρυθμίζει τα συναισθήματα) δεν θα έχει σταματήσει να αναπτύσσεται μέχρι να φτάσουν τα 20 τους. Αντιμετωπίζουν, επίσης, ορμονικές αλλαγές και άλλες παρενέργειες της εφηβείας.

Αλλά αν παρατηρήσετε κάποια από τα σημάδια που περιγράφουν οι δύο ειδικοί, καλό θα ήταν να μιλήσετε άμεσα είτε με κάποιον ψυχολόγο είτε με τον παιδίατρο. Ποιά είναι αυτά τα σημάδια;

1. Αλλαγές στα συναισθήματα

Για να αξιολογήσετε εάν οι εναλλαγές της διάθεσης του εφήβου σας αποτελούν σύμπτωμα κατάθλιψης, σκεφτείτε πόσο έντονες είναι, πόσο διαρκούν και αν συνδέονται με μια συγκεκριμένη κατάσταση.

2. Αλλαγές στη συμπεριφορά

Όταν οι έφηβοι έχουν κατάθλιψη, η συμπεριφορά τους συχνά αλλάζει μαζί με τη διάθεσή τους. Η Δρ. Άλμπερς εξηγεί ότι μπορεί να εμφανίσουν:

• Καθυστερήσεις στη σκέψη, την ομιλία ή την κίνηση (ψυχοκινητική διαταραχή)
• Δυσκολία στην έκφραση συναισθημάτων (επίπεδη συναισθηματική διαταραχή)
• Κακή μνήμη και συγκέντρωση
• Ανησυχία και προβλήματα αυτοελέγχου
• Πειθαρχικά προβλήματα / η συμπεριφορά του εφήβου γίνει επιθετική

3. Αλλαγές στον ύπνο ή την όρεξη

Η Δρ. Ισαάκ συνιστά να εξεταστεί το παιδί σας εάν η ποσότητα που τρώει ή κοιμάται (ή το πόσο ζυγίζει) αλλάξει σημαντικά.

«Είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει κάποιο υποκείμενο πρόβλημα υγείας που να τροφοδοτεί αυτές τις αλλαγές», λέει.

Δείτε επίσης: Κατάθλιψη: Κάθε αντικαταθλιπτικό έχει κι άλλες παρενέργειες – Τι πρέπει να ξέρουμε

4. Σωματικά προβλήματα

Η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει σωματικά συμπτώματα. Επομένως, δώστε προσοχή εάν το παιδί σας αντιμετωπίζει προβλήματα όπως:

• Πονοκέφαλοι
• Πόνος στις αρθρώσεις ή στο σώμα
• Προβλήματα στομάχου
• Διαταραχές εμμήνου ρύσεως

5. Κοινωνικά προβλήματα

Αν ο έφηβος σας αντιμετωπίζει προβλήματα σε διάφορες πτυχές της ζωής του – όπως οι σχολικές του εργασίες, οι εξωσχολικές δραστηριότητες και οι φιλίες του – αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει ένα υποκείμενο πρόβλημα, όπως η κατάθλιψη.

Η Δρ. Άλμπερς συνιστά να συζητάτε με το παιδί σας για τα πάντα, από τις εξωσχολικές του δραστηριότητες μέχρι την αγαπημένη του μουσική. Και να θυμάστε: Είστε εκεί για να ακούτε, όχι για να κρίνετε.

6. Προβλήματα αυτοπεποίθησης ή αυτοεκτίμησης

Η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει προβλήματα αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης, αλλά και το αντίστροφο. Το αίσθημα αναξιότητας μπορεί, επίσης, να οδηγήσει τον έφηβο να αποφεύγει ανθρώπους και δραστηριότητες που παλιά απολάμβανε.

7. Αρνητική αυτοδιάθεση

Άλλο ένα σημάδι μπορεί να είναι αν πιάσετε τον έφηβο σας να επικρίνει, να κατηγορεί ή να υποτιμά τον εαυτό του τακτικά.

«Είναι φυσιολογικό να κατακρίνεις τον εαυτό σου μερικές φορές», αναγνωρίζει η Δρ. Ισαάκ, «αλλά αν συμβαίνει πολύ συχνά, αυτά τα αυτοκαταστροφικά μοτίβα σκέψης μπορούν να ριζώσουν, επιδεινώνοντας την κατάθλιψη και το άγχος».

Η Δρ. Ισαάκ υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της παρακολούθησης της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τους εφήβους.

«Ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να αποτελέσουν ένα θετικό εργαλείο για να είμαστε δημιουργικοί και να συνδεόμαστε με φίλους ή συγγενείς, γνωρίζουμε επίσης ότι μπορούν να συμβάλουν σε αρνητικές συμπεριφορές όπως ο εκφοβισμός, η ντροπή για το σώμα και η αρνητική αυτοκριτική», εξηγεί.

Δείτε επίσης: Κατάθλιψη: Οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς εξαιτίας των γονιδίων τους

8. Χρήση ουσιών

Η κατάθλιψη και η χρήση ουσιών έχουν αμφίδρομη σχέση: Αν έχετε τη μία, ο κίνδυνος να αναπτύξετε και την άλλη αυξάνεται.

9. Αυτοτραυματικές συμπεριφορές

Όταν ακούτε τη λέξη «αυτοτραυματισμός», πιθανότατα ανησυχείτε μήπως ο έφηβος σας χτυπήσει, κόψει ή κάψει τον εαυτό του. Ωστόσο, ορισμένες μορφές αυτοτραυματισμού, όπως το τράβηγμα μαλλιών ή το σκίσιμο του δέρματος, είναι λιγότερο προφανείς.

Αν πιστεύετε ότι το παιδί σας αυτοτραυματίζεται, η Δρ. Ισαάκ σας προτρέπει να καλέσετε άμεσα τον παιδίατρό του.

10. Ανοιχτή συζήτηση για την αυτοκτονία

Εάν ο έφηβος σας εκφράσει σκέψεις αυτοκτονίας, επικοινωνήστε αμέσως με τον παιδίατρό του.

Αν δεν είστε σίγουροι αν ο έφηβος σας έχει κατάθλιψη και δεν υπάρχει άμεση απειλή για την υγεία ή την ασφάλειά του, απευθυνθείτε πρώτα σε μια πηγή που ήδη γνωρίζετε καλά: τον παιδίατρο του παιδιού σας.

Μπορεί να νιώθετε την ανάγκη να βρείτε έναν θεραπευτή το συντομότερο δυνατό, αλλά η Δρ. Άλμπερς συμβουλεύει ότι είναι καλύτερο να ξεκινήσετε με τον παιδίατρο ή τον οικογενειακό σας γιατρό.

«Έχουν μια πιο μακροχρόνια σχέση μαζί σας, επομένως καταλαβαίνουν εσάς και το παιδί σας και πώς αναπτύσσονται», λέει.

Δείτε επίσης: Ένα παιδί κάθε δύο μέρες ζητά βοήθεια για αυτοκτονικό ιδεασμό: Πώς θα το αντιληφθούν οι γονείς

«Μερικές φορές, οι έφηβοι δυσκολεύονται να πουν στους γονείς τους ότι έχουν κατάθλιψη επειδή δεν είναι σίγουροι τι είδους αντίδραση θα λάβουν», λέει η Δρ. Ισαάκ. Ο γιατρός όμως μπορεί να αναγνωρίσει καλύτερα τα σημάδια ή τις αλλαγές.

«Η κατάθλιψη είναι θεραπεύσιμη και κανένας γονέας δεν χρειάζεται να την αντιμετωπίσει μόνος του», καθησυχάζει η Δρ. Άλμπερς. «Με υποστήριξη, φροντίδα και ανοιχτές συζητήσεις, οι έφηβοι μπορούν να ανακάμψουν και να ευδοκιμήσουν. Το πιο σημαντικό βήμα είναι απλώς να προσεγγίσουν κάποιον. Η έναρξη αυτής της πρώτης συζήτησης μπορεί να αλλάξει τα πάντα».

Φωτογραφία iStock