Το να είναι κανείς υπερβολικά αδύνατος μπορεί να είναι πιο επικίνδυνο από το να είναι υπέρβαρος

Ένας άνθρωπος μπορεί να έχει παραπάνω βάρος, αλλά να είναι σε καλή φυσική κατάσταση, σύμφωνα με νέα έρευνα που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD) στη Βιέννη της Αυστρίας (15-19 Σεπτεμβρίου).

Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε σε δεκάδες χιλιάδες άτομα στη Δανία, διαπίστωσε ότι τα άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) στην κατηγορία του υπέρβαρου -ακόμη και άτομα που πάσχουν από παχυσαρκία- δεν είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν κατά τη διάρκεια της πενταετούς παρακολούθησης από ό,τι τα άτομα με ΔΜΣ 22,5-

Τα άτομα με ΔΜΣ στο μεσαίο και κατώτερο τμήμα του φυσιολογικού εύρους βάρους με 18,5 έως

«Τόσο το βάρος κάτω του φυσιολογικού όσο και η παχυσαρκία αποτελούν σημαντικές παγκόσμιες προκλήσεις για την υγεία», τονίζει η Sigrid Bjerge Gribsholt, του Κέντρου Διαβήτη Steno του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Aarhus στη Δανία, η οποία ηγήθηκε της έρευνας.

«Η παχυσαρκία μπορεί να διαταράξει τον μεταβολισμό του σώματος, να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να οδηγήσει σε ασθένειες όπως ο διαβήτης τύπου 2, καρδιαγγειακές παθήσεις και έως και 15 διαφορετικούς τύπους καρκίνου, ενώ το βάρος κάτω των φυσιολογικών ορίων συνδέεται με υποσιτισμό, αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος και ανεπάρκειες θρεπτικών συστατικών», πρόσθεσε».

«Υπάρχουν αντικρουόμενα ευρήματα σχετικά με το εύρος του ΔΜΣ που συνδέεται με τη χαμηλότερη θνησιμότητα. Κάποτε θεωρούταν ότι ήταν 20 έως 25, αλλά μπορεί να μετατοπίζεται προς τα πάνω με την πάροδο του χρόνου λόγω της προόδου που έχει σημειώσει η Ιατρική και των βελτιώσεων στη γενική υγεία».

Για να διαπιστώσουν τι ακριβώς ισχύει, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα υγείας για να εξετάσουν τη σχέση μεταξύ ΔΜΣ και θνησιμότητας σε 85.761 άτομα (81,4% γυναίκες, μέση ηλικία κατά την έναρξη της μελέτης 66,4 έτη).

Ο ΔΜΣ είναι μια μέτρηση του βάρους σε σχέση με το ύψος και γενικά ως φυσιολογικό βάρος θεωρείται μια τιμή από 18,5 έως

Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης πέθαναν 7.555 (8%) από τους συμμετέχοντες. Η ανάλυση διαπίστωσε ότι τα άτομα στην κατηγορία των λιποβαρών είχαν σχεδόν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες (2,73 φορές) να πεθάνουν σε σύγκριση με τα άτομα με ΔΜΣ κοντά στο ανώτατο όριο του υγιούς εύρους (22,5 έως

Ομοίως, τα άτομα με ΔΜΣ 40 kg/m2 και άνω (κατηγοριοποιημένα ως σοβαρά παχύσαρκα) είχαν περισσότερες από διπλάσιες πιθανότητες (2,1 φορές) να πεθάνουν σε σύγκριση με τον πληθυσμό αναφοράς.

Ωστόσο, υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας παρατηρήθηκαν και για ΔΜΣ που θεωρούνται υγιείς.

Τα άτομα με ΔΜΣ από 18,5 έως

Αντίθετα, τα άτομα με ΔΜΣ στο εύρος του υπέρβαρου (25 έως

Όσοι είχαν ΔΜΣ 35 έως

Όλα τα αποτελέσματα προσαρμόστηκαν ανάλογα με το φύλο, τα επίπεδα συννοσηρότητας και το επίπεδο εκπαίδευσης.

Παρόμοιο μοτίβο παρατηρήθηκε όταν οι ερευνητές εξέτασαν τη σχέση μεταξύ ΔΜΣ και παχυσαρκίας σε συμμετέχοντες διαφορετικών ηλικιών, φύλων και επιπέδων εκπαίδευσης.

Οι ερευνητές εξεπλάγησαν όταν διαπίστωσαν ότι ο ΔΜΣ δεν συσχετιζόταν με υψηλότερη θνησιμότητα έως έναν ΔΜΣ 35 kg/m2 και ότι ακόμη και ένας ΔΜΣ 35 έως

Ένας πιθανός λόγος για τα αποτελέσματα, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι η αντίστροφη αιτιότητα: ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να χάσουν βάρος λόγω μιας υποκείμενης ασθένειας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι η ασθένεια, και όχι το χαμηλό βάρος αυτό καθαυτό, που αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου, γεγονός που μπορεί να κάνει να φαίνεται ότι το υψηλότερο ΔΜΣ έχει προστατευτική δράση.

«Δεδομένου ότι τα δεδομένα μας προήλθαν από άτομα που υποβλήθηκαν σε εξετάσεις για λόγους υγείας, δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε εντελώς. Είναι επίσης πιθανό τα άτομα με υψηλότερο ΔΜΣ που ζουν περισσότερο – τα περισσότερα από τα άτομα που μελετήσαμε ήταν ηλικιωμένα – να έχουν ορισμένα προστατευτικά χαρακτηριστικά που επηρεάζουν τα αποτελέσματα. Ωστόσο, σύμφωνα με προηγούμενες έρευνες, διαπιστώσαμε ότι τα άτομα που βρίσκονται στο εύρος του υπόβαρου αντιμετωπίζουν πολύ υψηλότερο κίνδυνο θανάτου», σημειώνεται.

Όποια και αν είναι η εξήγηση, ο ΔΜΣ δεν είναι ο μόνος δείκτης που δείχνει ότι ένα άτομο είναι υγιές.

Άλλοι σημαντικοί παράγοντες περιλαμβάνουν τον τρόπο κατανομής του λίπους. Το σπλαχνικό λίπος – λίπος που είναι πολύ μεταβολικά ενεργό και αποθηκεύεται βαθιά μέσα στην κοιλιά, γύρω από τα όργανα – εκκρίνει ουσίες που επηρεάζουν αρνητικά τη μεταβολική υγεία.

Ως αποτέλεσμα, ένα άτομο που έχει ΔΜΣ 35 και σχήμα μήλου – το υπερβολικό λίπος βρίσκεται γύρω από την κοιλιά του – μπορεί να έχει διαβήτη τύπου 2 ή υψηλή αρτηριακή πίεση, ενώ ένα άλλο άτομο με τον ίδιο ΔΜΣ μπορεί να μην έχει αυτά τα προβλήματα επειδή το υπερβολικό λίπος βρίσκεται στους γοφούς, τους γλουτούς και τους μηρούς του.

Όπως υπογραμμίζουν οι επιστήμονες είναι σαφές ότι η θεραπεία της παχυσαρκίας πρέπει να είναι εξατομικευμένη, ώστε να λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως η κατανομή του λίπους και η παρουσία παθήσεων όπως ο διαβήτης τύπου 2 κατά τον καθορισμό ενός στόχου για το βάρος.

Φωτογραφία: iStock